Σε μια παρατεταμένη περίοδο ισχνών αγελάδων βρίσκεται η χρηματοδότηση του αθλητικού Κινήματος στην Ελλάδα. Οι κρατικές επιχορηγήσεις ποτέ δεν ήσαν αρκετές (με εξαίρεση την προ-Ολυμπιακή προετοιμασία για το 2004), πόσο μάλλον σε μια μνημονιακή εποχή.
Οι Δήμοι της χώρας διαθέτουν δεκάδες αθλητικές εγκαταστάσεις, σε κάθε περίπτωση δε διοργανώνωνουν / φιλοξενούν / στηρίζουν ακόμα περισσότερες διοργανώσεις, διεθνούς χαρακτήρα μάλιστα.
Πως τα καταφέρνουν και πόσο, είναι μια πρώτη εύλογη απορία.
Για όλα το sportbiz.gr συνομίλησε με τον αντιδήμαρχο Αθλητισμού της Πάτρας, παλιό μπασκετμπολίστα, Τάκη Πετρόπουλο.
Αναλυτικά:
– Που βρίσκεται ο Πατραϊκός Αθλητισμός σήμερα;
Το ερώτημα αυτό δεν μπορεί να απαντηθεί μονολεκτικά, βάζοντας ένα θετικό ή αρνητικό πρόσημο. Κατ’ αρχάς ο αγωνιστικός αθλητισμός σε όλο τον κόσμο και στην Ελλάδα και στην πόλη μας δεν είναι ενιαίος πια, αλλά πολυεπίπεδος. Ανάμεσα στη μία του άκρη που είναι ο αθλητισμός (αυτός που έχει καθιερωθεί να τον λέμε λανθασμένα «ερασιτεχνικό») και την άλλη του άκρη τον επαγγελματισμό, υπάρχουν διαβαθμισμένα επίπεδα.
– Πείτε μας πρώτα για τον αθλητισμό όπως τον ορίζετε:
Ο Αθλητισμός στην Ελλάδα και η Πάτρα δεν θα μπορούσε να αποτελεί μία προφυλαγμένη νησίδα, βρίσκεται κυριολεκτικά υπό διωγμό. Στο πλαίσιο της οικονομίας της αγοράς η αξία χρήσης του αθλητισμού ως κοινωνικού αγαθού, μετράπηκε σε ανταλλακτική αξία. Το ίδιο έχει γίνει με την υγεία, την παιδεία και θα γίνει και με το νερό ακόμη, αν παρακολουθούμε ως κοινωνία απαθείς να λεηλατούν τις ζωές μας. Αυτή η διαδικασία ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 90 μέσα στο ιστορικό πλαίσιο της κατάρευσης του σοσιαλισμού και μιας καταιγιστικής επίθεσης του καπιταλισμού για τη σταδιακή κατάργηση του κράτους πρόνοιας. Η Ελλάδα βρισκόταν τότε στο στάδιο της δημοσιονομικής της προσαρμογής για την ένταξη της στην ΟΝΕ και ακολούθησε τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, που οδήγησαν μεταξύ άλλων και στη σταδιακή κατάργηση της ετήσιας σταθερής κρατικής χρηματοδότησης του αθλητισμού. Τα αθλητικά σωματεία που αποτελούν τα δομικά κύτταρα του Ευρωπαϊκού και του Ελληνικού αθλητισμού υποχρεώθηκαν να αναζητήσουν νέους πόρους για να μην βάλουν λουκέτο. Εμπορευματοποιήθηκε ακόμη και η αθλητική εκπαίδευση και αναψυχή των παιδιών, που αποτελεί τραγική εξέλιξη για την κοινωνία μας. Αυτό που σώζει την κατάσταση και δεν έχουμε ορατή τουλάχιστον συρρίκνωση της βασης της αθλητικής πυραμίδας είναι ο παραδοσιακός χαρακτήρας της ελληνικής οικογένειας. Ωστόσο οι λαϊκές οικογένειες δυσκολεύονται να στηρίξουν τα παιδιά τους όταν έχουν το ταλέντο να κάνουν πρωταθλητισμό. Έχουμε φτάσει στο σημείο σε πολλά αθλήματα το κράτος να μην χρηματοδοτεί τη συμμετοχή πρωταθλητών μας για να το εκπροσωπήσουν σε διεθνείς διοργανώσεις. Παράλληλα υπάρχει και πρόβλημα επάρκειας, εκσυγχρονισμού, συντήρησης και ασφαλούς λειτουργίας των αθλητικών εγκαταστάσεων σε όλη την Ελλάδα και στην πόλη μας.
– Πριν πιάσουμε το θέμα των αθλητικών εγκαταστάσεων, τοποθετηθείτε για το άλλο άκρο, τον επαγγελματικό αθλητισμό:
Στον επαγγελματικό αθλητισμό στα τέλη της δεκαετίας του 90 σημειώθηκε μία ριζική αλλαγή στην αθλητική οικονομία, στα χρηματοοικονομικά του. Ο επαγγελματικός αθλητισμός πέρασε από τη φάση των χορηγιών στη φάση των επενδύσεων κεφαλαίων. Το γεγονός αυτό επέφερε μεγάλες αλλαγές στους ρόλους όλων των εμπλεκομένων. Ολοκληρώθηκε η μετάβαση από τον αθλητή υποκείμενο στον αθλητή αντικείμενο, που ακολουθεί μέσω του μάνατζερ καθοδηγητή τους κανόνες του μάρκετινγκ που ορίζει το αθλητικό σύστημα. Οι παραδοσιακοί διοικητικοί παράγοντες απώλεσαν τον αποφασιστικό τους ρόλο και αποσύρθηκαν ή προσαρμόστηκαν σε ένα νέο υπαλληλικό ή εθελοντικό συμβουλευτικό ρόλο. Οι προπονητές όντας εξαρτημένοι από το μάνατζερ, απώλεσαν την αυτονομία και την ανεξαρτησία τους, με αποτέλεσμα να μην υλοποιούν αυτοτελώς στρατηγικό, αλλά μόνο επιχειρησιακό σχεδιασμό. Η νέα κατάσταση έφερε τα πάνω κάτω και παραδοσιακές δυνάμεις υποχώρησαν κι εμφανίστηκαν νέες. Αυτό συνέβη και στην πόλη μας με τα δύο κατά τεκμήριο ιστορικά σημαντικότερα σωματεία της πόλης την Παναχαϊκή και τον Απόλλωνα, αλλά και άλλους συλλόγους μας.
– Ποιο είναι το εύρος των Δημοτικών Αθλητικών Εγκαταστάσεων στην Πάτρα;
Σε όλη την επικράτεια της πόλης μας ο Δήμος διαθέτει αυτή τη στιγμή δεκαπέντε μεγάλες εγκαταστάσεις και τριανταοκτώ μικρές συνοικιακές. Μεγάλη ώθηση θα δώσει το Αθλητικό Κέντρο ΑΣΟ που θα διαθέτει επτά σύγχρονα προπονητήρια διαφόρων αθλημάτων, μεταξύ των οποίων και κλειστό γήπεδο αθλοπαιδιών κανονικών διαστάσεων. Οι μεγάλες εγκαταστάσεις βρίσκονται από καλή μέχρι πολύ καλή και άριστη κατάσταση και θεωρούνται από τις καλύτερες της χώρας με ναυαρχίδα βέβαια το Παμπελοποννησιακό Στάδιο. Οι ανάγκες όμως συντήρησης κι εκσυγχρονισμού τους είναι διαρκείς και πρέπει να είμαστε πάντα σε ετοιμότητα. Για παράδειγμα το Αθλητικό Κέντρο Λαδόπουλου για το οποίο έχουμε τις απαιτούμενες μελέτες χρήζει άμεσων παρεμβάσεων με αμεσότερη την αντικατάσταση του ταρτάν ανοικτού στίβου την οποία έχουμε δρομολογήσει για το 2026. Επίσης χρήζει γενικής κτιριακής ανακαίνισης και υπάρχει προμελέτη γι΄αυτό. Οι μικρές αθλητικές εγκαταστάσεις, που αποτελούν έναν ιδιοκτησιακό γρίφο είναι οι περισσότερες σε κακή κατάσταση και ουσιαστικά ανενεργές. Το Γενάρη θα είμαστε έτοιμοι να προκηρύξουμε διαγωνισμό για την ανακατασκευή και τον εκσυγχρονισμό περίπου δέκα (10) από αυτές, για τις οποίες θα έχει ξεδιαλύνει το ιδιοκτησιακό και άλλα γρφαειοκρατικά ζητήματα και συντάσσονται ήδη οι τεχνικές μελέτες.
– Ποιες αθλητικές εγκαταστάσεις πιστεύετε ότι λείπουν από την Πάτρα;
Κατ αρχάς λείπει ένα Ποδηλατοδρόμιο, παρά τη μεγάλη παράδοση της πόλης μας στην ποδηλασία. Η πόλη χρειάζεται επίσης στον αρκτικό τομέα δύο δομές, μικρή κλειστή πισίνα πέραν της προγραμματισμένης ανοικτής στο παλιό κολυμβητήριο Αγυιάς και προπονητήριο κλειστού στίβου με ταρτάν. Ένα γήπεδο ποδοσφαίρου στο Κάτω Καστρίτσι και ένα στην Παραλία αν δεν αδειοδοτηθεί το υφιστάμενο. Επίσης πέραν του κλειστού γηπέδου αθλοπαιδιών στον ΑΣΟ, που είναι προγραμματισμένο, χρειαζόμαστε ακόμη άλλα τρία κλειστά γήπεδα αθλοπαιδιών στις Δημοτικές Κοινότητες Αρκτικού Τομέα Πάτρας, Μεσσάτιδας και με προδιαγραφές ΑμεΑ και μητροπολιτικό ρόλο στην Κοινότητα Ρίου. Αναγκαίο είναι και το skate park που έχει προγραμματιστεί να γίνει στο Νότιο Πάρκο, με δυνατότητα να φιλοξενεί και τα τροχπέδιλα. Στην Κοινότητα Ανατολικού Τομέα Πατρας χρειάζεται μία μεγάλη διαδρομή τζόκινγκ, για να αποσυμφορρηθεί το Παμπελοποννησιακό Στάδιο και αυτό μπορεί να γίνει στο Ανατολικό Πάρκο στο Ρηγανόκαμπο, όπως εκεί ή στη νότια πλευρά του θαλασσίου μετώπου χρειαζόμαστε ένα σύγχρονο Κέντρο Τοξοβολίας. Τέλος η πόλη χρειάζεται Ιστιοπλοϊκό Κέντρο που μπορεί να γίνει στην προβλήτα της οδού Γούναρη με ταυτόχρονη διαμόρφωση πίστας κωπηλασίας θαλάσσης στη νότια λιμενολεκάνη του παλιού λιμανιού. Εννοείται ότι μιλάμε για δημόσιες αθλητικές εγκαταστάσεις, που θα διατίθενται δωρεάν στα αθλητικά σωματεία, τη νεολαία και τους εργαζόμενους. Όλα αυτά πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σε έναν καθολικής αποδοχής ευέλικτο στρατηγικό σχεδιασμό της πόλης, ο οποίος θα είναι δεκτικός σε διορθώσεις, προσθήκες κ.ο.κ. Με έναν πρόχειρο ενδεικτικό προϋπολογισμό τα εργα αυτά υπολογίζονται σε 18-20 εκ. ευρώ, ποσό πολύ συμβατό για την 3η πόλη της Ελλάδας με μητροπολιτικό χαρακτήρα και μπορούν να υλοποιηθούν μεσοπρόθεσμα με Ευρωπαϊκά προγράμματα και το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (πρώην Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων – ΠΔΕ)
– Πόσα σωματεία και πόσοι αθλητές χρησιμοποιούν τις δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις του Δήμου Πατρέων;
Όπως είναι γνωστό οι δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις της πόλης μας είναι πολύ δημοφιλείς για δύο λόγους. Παρέχονται δωρεάν και είναι σε καλή κατάσταση. Στα δύο μαζικότερα αθλήματα ποδόσφαιρο και μπάσκετ καλύπτουν αντίστοιχα το 75% και το 60% των αναγκών του τοπικού αθλητισμού. Σε αθλήματα όπως ο στίβος και η ενόργανη γυμναστική καλύπτουν το 100%. Επίσης καλύπτουν πολύ μεγάλο μέρος των προπονητικών κυρίως αναγκών του βόλλεϊ και άλλων αθλημάτων. Το Αθλητικό Κέντρο του ΑΣΟ που βρίσκεται υπό κατασκευή θα διευρύνει τις δυνατότητες του Δήμου και θα τις επεκτείνει και σε άλλα αθλήματα όπως η πυγμαχία, το τάε κβον ντο και άλλα δυναμικά αθλήματα, την τοξοβολία, την ξιφασκία, τη σκοποβολή με αεροβόλο και όλα τα επιτραπέζια αθλήματα.
– Σχετικά με τις αθλητικές διοργανώσεις που φέρνει ο Δήμος στην Πάτρα, τι έχετε να πείτε;
Όταν η Λαϊκή Συσπείρωση με Δήμαρχο τον Κώστα Πελετίδη ανέλαβε τα ηνία της πόλης στα τέλη του 2014, στην πόλη μας τα αθλητικά γεγονότα δεν ξεπρνούσαν τις είκοσι. Το 2023 καταγράφηκε τριπλασισμός των αθλητικών γεγονότων σύμφωνα με έρευνα που έχουμε κάνει, η πορεία είναι σταθερά ανοδική και υπολογίζουμε χωρίς να έχουμε ακόμη μελέτη για τα έτη 2024 και 2025 ότι έχουν τετραπλασιαστεί. Πέραν της θεαματικής ποσοτικής αύξησης πετύχαμε και ποιοτική βελτίωση καθώς φιλοξενήσαμε κορυφαίες εθνικές διοργανώσεις και σημαντικές διεθνείς. Όπως θα γνωρίζετε η αύξηση των αθλητικών γεγονότων επέφερε και αύξηση της επισκεψιμότητας της πόλης, η οποία σύμφωνα με στοιχεία είναι σταθερά ανοδική και στο πρώτο εξάμηνο του 2025 σημείωσε αύξηση 10% σε σχέση με το αντίστοιχο του 2024. Όλα αυτά δεν έγιναν τυχαία αλλά με στοχευμένη πολιτική της Δημοτικής Αρχής. Αναπτύξαμε τους δεσμούς και τη συνεργασία μας με τις αθλητικές ομοσπονδίες όλων σχεδόν των Ολυμπιακών και μη Αθλημάτων και αποκαταστήσαμε σχέσεις εμπιστοσύνης. Η πόρτα του Δημαρχείου το οποίο αποτελούσε άβατο για τους διακόσιους πενήντα (250) περίπου αθλητικούς φορείς άνοιξε. Γίναμε νοικοκυραίοι στην περιουσία μας, τη λαϊκή περιουσία, ανακτώντας τη δοίκηση και τη διαχείριση όλων των δημοτικών αθλητικών εγκαταστάσεων , ασκώντας πολιτική στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται η ισονομία των φορέων και η δωρεάν παραχώρηση των δημοτικών αθλητικών δομών στους φορείς, στα παιδιά και στους εργαζόμενους. Δημιουργήσαμε τον Δημοτικό Ξενώνα ο οποίος ρίχνει το κόστος παραγωγής των αθλητικών γεγονότων. Παρέχουμε αφειδώς υπηρεσίες, υλικοτεχνικούς εξοπλισμούς, οικονομική στήριξη και προσωπικό για τη διοργάνωση αθλητικών γεγονότων και τέλος χρηματοδοτούμε και διοργανώνουμε δικές μας σημαντικές αθλητικές εκδηλώσεις με τη συνεργασία των φορέων και χιλιάδες ωφελούμενους όπως ο Νυχτερινός Ημιμαραθώνιος «Φάνης Τσιμιγκάτος», τα Πρωταθλήματα Εργαζομένων Ποδοσφαίρου «Κώστας Δαβουρλής» και Μπάσκετ, ενώ ξεκινήσαμε εφέτος άλλο ένα μεγαλεπήβολο εγχείρημα το Χριστουγεννιάτικο Τουρνουά Ποδοσφαίρου Ζαρουχλείκων για αναπτυξιακές ηλικίες. Ωστόσο οι δυνατότητες της Πάτρας είναι ακόμη μεγαλύτερες ποσοτικά και ποιοτικά, αλλά εξαρτιώνται από τα γενικότερα έργα υποδομών όπως για παράδειγμα διεθνές αεροδρόμιο, ξενοδοχειακές μονάδες κ.ο.κ. Αυτά όλα τα κάναμε γιατί η κοινωνική αξία του αθλητισμού στις σημερινές συνθήκες, δεν είναι μόνο πολλαπλάσια από παλιότερα, αλλά έχει αποκτήσει νέες πλευρές όπως η συμβολή στη διαρκώς φθίνουσα αστική κοινωνικότητα και η αναχαίτιση σύγχρονων παθογενειών που απειλούν τα παιδιά όπως η υποκινητικότητα και παχυσαρκία και οι κάθε λογής εξαρτήσεις.
– Ποιο είναι το ύψος του προϋπολογισμού της Αντιδημαρχίας Αθλητισμού;
Κατ’ αρχάς θα πρέπει να διαχωρίσουμε και να μην συγχέουμε τον σταθερό ετήσιο προϋπολογισμό της Αντιδημαρχίας Αθλητισμού που αφορά αμιγώς στη λειτουργία και την περιοδική συντήρηση των δημοτικών αθλητικών εγκαταστάσεων και στη διοργάνωση αθλητικών γεγονότων, με τα νέα αθλητικά έργα και την ανακατασκευή – εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων δομών με ευρωπαϊκά ή εθνικά προγράμματα. Δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πόρους από τα προγράμματα αναπτυξιακού χαρακτήρα για τη λειτουργία και τη συντήρηση των εγκαταστάσεων. Με αυτά τα δεδομένα το σύνολο των πόρων που προβλέπονται ετησίως στον προϋπολογισμό του Δήμου για τη λειτουργία και την τρέχουσα συντήρηση των δημοτικών αθλητικών εγκαταστάσεων και τη διοργάνωση αθλητικών γεγονότων αγγίζουν μετά βίας το μισό εκ. ευρώ, είναι περίπου το 0,5% του συνολικού προϋπολογισμού του Δήμου και είναι δραματικά λίγα για την 3η πόλη της χώρας. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους, που είναι η υποχρηματοδότηση των Δήμων από το 2012 μέχρι σήμερα και η πεισματική άρνηση του κράτους να χρηματοδοτήσει τη λειτουργία και τη συντήρηση των δημοτικών αθλητικών εγκαταστάσεων. Αναλογιστείτε πόσα περισσότερα πράγματα θα μπορούσαμε να κάνουμε αν οι Δήμοι έπαιρναν το σύνολο της θεσμοθετημένης ετήσιας κρατικής χρηματοδότησης και πόσα ακόμη περισσότερα αν το κράτος επιδείκνυε στοιχειώδη ευαισθησία κι ενδιαφέρον για τον αθλητισμό και ανταποκρινόταν έστω στη συμβατική του υποχρέωση να χρηματοδοτεί τη λειτουργία και συντήρηση του Παμπελοποννησιακού Σταδίου, η οποία απορρέει από την προγραμματική σύμαβη παραχώρησης του στο Δήμο.
– Εξετάζετε τη δυνατότητα ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για αθλητικές δράσεις και διάφορες παρεμβάσεις;
Η άμεση χρηματόδότηση αθλητικών δράσεων δεν είναι επιλέξιμη δαπάνη για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπάρχουν χρηματοδοτήσεις για άυλες δράσεις και την ανταλλαγή εμπειριών στον τομέα του αθλητισμού, μέσα από προγράμματα όπως για παράδειγα το erasmus, τα οποία αφορούν κυρίως στους φορείς
– Ο Δήμος Πατρέων πως σκέφτεται να αντιδράσει σε όλη αυτή την κατάσταση που μας περιγράψατε και που δεν είναι καθόλου αισιόδοξη για το μέλλον του αθλητισμού;
Η Δημοτική Αρχή της πόλης δεν σταμάτησε ποτέ να αναδεικνύει με κάθε τρόπο τεκμηριωμένα όλα αυτά τα προβλήματα κι έχει πάρει αρκετές αγωνιστικές πρωτοβουλίες για τη διεκδίκηση λύσεων. Αν έχετε προσέξει τα τελευταία χρόνια ο αθλητισμός αποτελεί σταθερή αναφορά στις δημόσιες τοποθετήσεις στη Βουλή, στα Εργατικά Κέντρα, στα συνδικάτα, στην ΚΕΔΕ, στην ΠΕΔ, στα Δημοτικά Συμβούλια, στη δημόσια συζήτηση στα ΜΜΕ και στα ΜΚΔ. Δεν υπάρχει δημόσια τοποθέτηση του Δημάρχου Κώστα Πελετίδη για προβλήματα της πόλης και τις διεκδικήσεις χωρίς ΣΤΟΧΕΥΜΈΝΗ αναφορά στον αθλητισμό. Αυτό αποτελεί σημαντική πρόοδο στην προώθηση του αθλητικού ζητήματος στα θεσμικά όργανα του κράτους, της τοπικής διοίκησης, στην κοινωνία και κυρίως στη σύνδεση του με το διεκδικητικό ταξικό εργατικό λαϊκό κίνημα. Υπάρχει καθυστέρηση στην ανασυγκρότηση και ανάπτυξη ενός συντονισμένου διεκδικητικού αθλητικού κινήματος στη χώρα μας, που θα βάλει το αθλητικό ζήτημα ακόμη πιο συστηματικά, τεκμηριωμένα, οργανωμένα, αποφασιστικά και δυναμικά. Σε αυτή τη διαδικασία που έρχεται σαν ώριμο τέκνο της ανάγκης οι Δήμοι πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για τη συμμετοχή τους κι εμείς είμαστε. Σε αυτό τον στρατηγικής σημασίας στόχο η Δημοτική Αρχή της πόλης πρόκειται άμεσα να αναλάβει πρωτοβουλία οργανώνοντας ευρεία σύσκεψη για τον αθλητισμό με τους φορείς της πόλης και τους ανθρώπους του αθλητισμού γενικότερα, για να διεκδικήσουμε όσα αξίζουμε και όσα μας ανήκουν.
